Er is behoorlijk wat ruimte voor taxi- en touringcarbedrijven om zzp-chauffeursdiensten in te huren. Want onlangs bepaalde de rechter dat de CAO Besloten Busvervoer alleen van toepassing is voor ‘schijnzelfstandigen’. En dat een cao niets heeft te zeggen over échte zzp’ers. In geval van inhuur van dergelijke zelfstandige aanbieders van chauffeursdiensten hoeft dus alleen de wet gevolgd te worden. Voor het leveren van chauffeursdiensten aan personenvervoerbedrijven is geen communautaire- of taxivergunning nodig, zo leert navraag bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

TaxiPro legde naar aanleiding van de rechterlijke uitspraak twee voorbeelden voor aan de ILT met de vraag of dit is toegestaan volgens de WP2000. En of de zzp-chauffeur dan een eigen taxi- of communautaire vergunning nodig zou hebben.

Voorbeeld 1: taxisector

Een taxibedrijf huurt een zzp-chauffeur in met chauffeurspas (geen taxivergunning) om een wmo-rit uit te voeren (gehandicaptenvervoer in opdracht van de gemeente). Klant is doelgroepenvervoer en valt onder een aanbesteding die de taxi-ondernemer heeft gewonnen. De zzp-chauffeur stuurt zijn factuur aan de taxi-onderneming voor geleverde chauffeursdiensten. Is dat toegestaan?

Antwoord ILT:

– Als de zzp-chauffeur met eigen chauffeurskaart – zonder eigen vergunning – wordt ingehuurd, dan rijdt hij voor rekening en risico van het inhurende bedrijf.
– Zonder eigen vergunning mag de chauffeur niet rijden, als hij voor eigen rekening en risico rijdt.
– Zonder eigen vergunning zijn werkzaamheden die worden verricht voor rekening en risico voor een werkgever (chauffeur in loondienst) cq voor het inhurende bedrijf (als een zzp-er wordt ingehuurd).

Voorbeeld 2: besloten busvervoer

Een touringcarbedrijf huurt een zzp-chauffeur in met chauffeurspas (geen communautaire vergunning) om een rit naar Oostenrijk uit te voeren. Het vervoer is met de bus van de touringcarondernemer. De klanten zijn gevonden door de touringcar-ondernemer. En zij betalen aan de busonderneming de rit. De zzp-chauffeur stuurt zijn factuur aan de bus-onderneming voor geleverde chauffeursdiensten. Is dat toegestaan?

Antwoord ILT:

-De eis van dienstbetrekking in het busvervoer is reeds vele jaren uit de WP2000 gehaald. Hierdoor is het niet nodig dat een persoon die als chauffeur van een bus optreedt in dienstbetrekking werkzaam is bij de vervoerder. Hij mag worden ingehuurd via een uitzendbureau of als zzp’er (als chauffeur). Hierdoor blijft de vervoerder (vergunninghouder) verantwoordelijk. Rekening en risico van het vervoer bij de vervoerder. Mbt gebruik digitale pas zal de chauffeur deze moeten laten uitlezen bij de vervoerder waar hij gereden heeft, deze heeft die data namelijk nodig voor zijn bedrijfsadministratie. Geldt overigens ook voor tachograafschijven: de originele moeten na 28 dagen worden ingeleverd bij de vervoerder waar hij heeft gereden.

– Als een zzp’er sec een bus huurt bij wie dan ook en hij gaat daarmee vervoer verrichten voor hemzelf zal hij een Communautaire vergunning op zijn eigen naam moeten hebben omdat hij dan vervoerder wordt en het rekening en risico dan ook bij hem ligt. Zal zijn bestuurderskaart dus bij hemzelf moeten uitlezen. Het is dus niet toegestaan om dan ook gebruik te maken van een Communautaire vergunning van een andere onderneming hetgeen strafbaar is voor diegene die de vergunning ter beschikking stelt en voor diegenen die dan rijdt zonder vergunning.

Inhuren zzp-chauffeurs

De recente uitspraak van de rechter en de bepalingen in de WP2000 betekenen dus dat zowel taxi- als touringcarbedrijven gebruik mogen maken van zzp-chauffeursdiensten. Hierbij moet wel sprake zijn van zzp’ers als zelfstandige marktdeelnemers. Dus er mag geen sprake zijn van verkapte loondienst. En chauffeursdiensten worden belast tegen 21% btw, waar personenvervoer tegen betaling (dus voor eigen rekening en risico) nog onder het 6%-tarief valt. Deze btw is weer wel te verrekenen door de inhurende ondernemer.

Zo mag een touringcarbedrijf dus bijvoorbeeld een zelfstandige rijschoolhouder met D-rijbewijs inhuren voor een losse rit. Hierbij is de CAO Besloten Busvervoer niet van toepassing. En ook kan een taxibedrijf een zzp-rijinstructeur met chauffeurspas inhuren om taxiritten uit te voeren. Volgens de CAO Taxivervoer mag in totaal 15% van de loonsom hiervoor gebruikt worden. Maar als de uitspraak van de rechter inzake de CAO Besloten Busvervoer wordt gevolgd, dan is de CAO Taxivervoer niet van toepassing op échte zzp’ers. En zou die beperking niet gevolgd hoeven te worden.

Sociale premies

Het is echter wel belangrijk dat het inhurende personenvervoersbedrijf zich ervan verzekert dat er geen sprake is van ‘schijnzelfstandigheid’. Want dan moeten er achteraf nog allerlei sociale premies betaald worden. En komt alsnog de CAO om de hoek kijken.

De kantonrechter heeft namelijk in zijn uitspraak bepaald dat de beperking in de CAO Besloten Busvervoer ‘rechtsgeldig is voor zzp’ers die ‘schijnzelfstandigen’ zijn als bedoeld in het HvJEU-arrest van 4 december 2014 (FNV KIEM/Staat der Nederlanden), maar geen rechtsgevolg heeft voor zzp’ers als zelfstandige marktdeelnemers, ondernemingen in de zin van artikel 101 lid VWEU.

Belastingdienst

Uiteindelijk is het de Belastingdienst die bepaalt of er sprake is van ‘schijnzelfstandigen’. Maar enkele voorbeelden van criteria waar naar gekeken wordt zijn: KVK-registratie, het aantal opdrachtgevers van de zzp’er, mate van gelijkwaardigheid, wie bepaalt de werktijden, zelfstandigheid onderneming, etc.

André Jansen van ZZP Collectief Service strijdt al jaren om ingezet te worden als zzp-touringcarchauffeur. Hij was een van de partijen in de recente uitspraak. Jansen bezit zelf geen communautaire vergunning, de touringcarbedrijven waar hij zaken mee doet wel. “Gelukkig is er nu eindelijk deze uitspraak van de rechter. Want het was natuurlijk absurd dat een CAO bepaalde of een touringcar-ondernemer mij als zelfstandige leverancier van chauffeursdiensten mocht inhuren.”

Bart Pals